آشنایی با آفت دهان و دلایل و علائم آن

• با آفت دهان، این زخم پر دردسر، بیشتر آشنا شوید!

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که گاهی وجود زخم هایی بر روی جداره داخلی لب، لثه و یا زبان موجب آزار شما شده و خوردن و آشامیدن را برایتان دشوار ساخته است. این زخم ها که یکی از شایع ترین و رایج ترین بیماری های دهانی محسوب می شوند، آفت دهان نامیده می شود.

آفت دهان ظاهری به شکل زخم های زرد یا سفید احاطه شده با بافتی قرمز و ملتهب دارد که بسیار نیز دردناک و آزار دهنده است. زبان ما انسان ها یکی از قوی ترین عضلات بدنمان محسوب می شوند که با استفاده از آن قادر هستیم صحبت کنیم، بخوریم و مزه های مختلف را تشخیص دهیم. بنابراین سلامت آن از اهمیت غیر قابل انکاری برخوردار است. آفت دهان یکی از عارضه های رایجی است که ممکن است در هر سنی رخ داده و باعث ناراحتی فرد گردد. این عارضه به دلایل گوناگونی نمود پیدا کرده و علائم دردناکی به همراه دارد، بنابراین درمان آن بسیار حائز اهمیت است.

• آفت دهان و ویژگی های ظاهری و انواع آن

همان گونه که پیش تر نیز اشاره کردیم، زخم هایی سطحی، کوچک و خوش خیم را که غالبا در بافت های نرم درون دهان، زیر لب ها و روی غشاء لثه به شکلی دردناک ایجاد می شوند، آفت دهان می نامند. ابعاد این زخم های سفید یا زرد حدود یک سانتی متر بوده و بیضی یا دایره ای شکل هستند.

در رابطه با آفت دهان بهتر است بدانید که این زخم ها برخلاف دیگر تاول هایی که غالبا بر اثر تب، سرما خوردگی و یا تبخال به وجود می آیند، تنها در قسمت داخلی دهان بروز یافته و هیچ گاه قسمت های خارجی را درگیر نمی کند. لازم به ذکر است که آفت دهان به هیچ وجه از فردی به فرد دیگر سرایت نمی کند، بنابراین خیالتان از این بابت راحت باشد!

• انواع آفت دهان

آفت دهان به سه دسته اصلی زیر تقسیم بندی می گردد:

• آفت کوچک (مینور)

این دسته از آفت ها که رایج ترین نوع آفت های دیده شده هستند، غالبا کوچک و دایره ای شکل بوده و پس از گذشت یک تا دو هفته از زمان ظهور خود، بر طرف شده و هیچ آثاری از خود بر جای نمی گذارند. این نوع از آفت ابعادی در حدود ابعاد نوک مداد داشته و عمدتا به صورت گروهی یا خوشه ای پدید می آید. جالب است بدانید که در این نوع آفت دهان هر بار 4 تا 6 زخم هم زمان در قسمت های داخلی گونه، زبان، لثه و روی لب ایجاد می شود.

• آفت بزرگ (ماژور)

این دسته از آفت ها در مقایسه با آفت های کوچک بزرگ تر و عمیق تر بوده و لبه هایی نامنظم دارند. بهبودی آفت های بزرگ حتی گاهی به 6 هفته نیز می انجامد. توجه داشته باشید که هر نوع آفت دهان که میزان ماندگاری آن بیش از 3 هفته باشد، نیازمند معاینه توسط دندانپزشک است.

آفت های بزرگ اغلب در نزدیکی لوزه ظاهر شده و موجب ایجاد درد و ناراحتی در فرد به خصوص در زمان بلع می گردد. این نوع آفت شامل یک زخم بزرگ بوده و به شکل خوشه ای پدیدار نمی شود.

• آفت هرپتی فرم

آفت های هرپتی فرم که ابعادی بسیار کوچک و به اندازه ابعاد نوک سوزن دارند، در گروه های 10 تایی تا 100 تایی و تنها در بزرگسالان پدیدار می شوند. این نوع آفت دهان دارای لبه های نامنظم بوده و پس از گذشت یک الی دو هفته به صورت کامل ناپدید می شود.

• دلایل بروز آفت دهان

جالب است بدانید که آفت های جزئی و ضعیفی که در دهان شما پدیدار می شود، ریشه در آسیب سیستم دفاعی بدن شما به غشای مخاطی دارد. گفتنی است که دلایل زیادی می توانند زمینه پیدایش آفت هان را تشدید کنند. گاز گرفتگی ناگهان زبان، ضربه مسواک به دهان، استرس، استفاده از غذاهای حساسیت زا، استفاده از داروهای حساسیت زا، تغییرات هورمونی، کمبود مواد مغذی نظیر آهن و اسید فولیک، سایش نوک دندان ها، آسیب های ناشی از استفاده از دندان مصنوعی، مشکلات گوارشی، ترک سیگار، وجود ویروس در دهان و حتی در مواردی نادر سرطان دهان مهم ترین دلایل ایجاد آفت دهان می باشند.

• علائم آفت دهان

آفت های ایجاد شده در دهان گاها جزئی بوده و علائم چندان زیادی با خود به همراه ندارند. اما آفت شدید دهان با علائم مختلفی همچون تب، تنبلی جسمی، تورم غدد لنفاوی، نشانه های استوماتیت آفتی عود کننده و... می باشد.

در رابطه با استوماتیت آفتی عود کننده که غالبا در کودکان برخوردار از سلامت عمومی مناسب شایع می باشد، رخ می دهد، لازم است بدانید که دلیل مشخصی وجود نداشته و آنچه قطعی است، این است که این بیماری عفونی و ارثی نیست.

• آفت دهان چه کسانی را تهدید می کند؟!

جالب است بدانید که بیش از 20 درصد از جمعیت تشکیل دهنده دنیا یک بار و یا بیشتر این زخم دردناک را تجربه می کنند. جالب تر این که بروز آفت دهان در زنان بیشتر از مردان به چشم می خورد و جالب تر از همه این ها این که اگر سیگار می کشید، دهان خود را در برابر بروز آفت محافظت می کنید!

آفت دهان رایج ترین و شایع ترین زخم های تکرار شونده در طی دوره زمانی بوده و به دلایل گوناگونی فرد را درگیر می کنند. همان گونه که پیش تر گفته شد، اکثر این زخم ها دوره درمانی 10 تا 14 روزه دارند. فرد بیمار می تواند با شستشوی مرتب دهان خود و استفاده از برخی داروها طول دوره بیماری را کاهش داده و به بهبود سریع زخم کمک کند.

• در صورت جدی شدن ماجرای آفت دهان، مراجعه به دندانپزشکی را فراموش نکنید!

این موضوع مهم را در نظر داشته باشید که گاهی آفت دهان نشانه ای از وجود یک عفونت ویروسی و یا کمبود مواد مغذی در بدن و حتی در برخی موارد نشان از ابتلای فرد به بیماری سیلاک است. در صورتی که آفت ایجاد شده بیش از 3 هفته در دهان شما ماندگار شده و ظاهری غیر عادی داشت، بلافاصله به دندانپزشکی مراجعه کنید.

به یاد داشته باشید که آفت دهان در مواردی بسیار نادر نشانه ای از وجود سرطان دهان می باشد. تشخیص زود هنگام این بیماری می تواند تاثیر بسیار چشمگیری بر موفقیت درمان آن داشته باشد.